Sproeien

In lange perioden van droogte is het zinvol te sproeien (beregenen). Vaak zien we dat tuinen (en gazons) op de verkeerde manier gesproeid worden, waardoor de tuin er eerder slechter dan beter van wordt. Hieronder staat beschreven hoe het komt dat het vaak fout gaat, en er staat uitgelegd hoe het wel moet.

Wortels van planten groeien waar de combinatie van vocht en voedingsstoffen goed is.

De bodem droogt van bovenaf uit, door inschijning van de zon en gebruik van vocht door plantenwortels. Wortels groeien niet in droge grond. Als de droogte te lang duurt, sterven ze zelfs af. Als het goed is, hebben de meeste planten ook wortels in diepere lagen zitten, waar de plant dan haar vocht van kan betrekken. Als de grond weer voldoende vochtig wordt, gaan ze weer groeien en heeft de plant er weer profijt van. Naarmate de droogte langer duurt, zal de bodem steeds dieper uitdrogen. De plant krijgt problemen als er een te groot deel van de wortels in deze uitgedroogde laag heeft zitten. We kunnen rustig stellen dat planten die diep wortelen, minder snel last hebben van droogte.

Als we flink uitgedroogde grond te weinig water geven dan gebeurt er het volgende:
De bovenste paar cm bodem wordt lekker vochtig. Plantenwortels reageren daar onmiddelijk op en gaan in die dunne laag vocht halen. Daarbij groeien de wortels in die laag. De planten zien er weer een stuk beter uit, alleen aan het eind van de dag is het vocht op. De planten gaan hun bladeren laten hangen. "Oeps, er moet alweer gesproeid worden!", zal de tuinman denken en hij maakt opnieuw de bovenste paar cm nat. De planten reageren hier onmiddelijk op, versterken hun wortels in de bovenste laag en na een aantal van deze behandelingen zal het grootste deel van de plantenwortels in de bovenste centimeters zitten. De wortels die in de diepere lagen zitten, sterven steeds verder af.

Nu gaat de tuinman een weekendje weg. De bovenste centimeters grond droogt onmiddelijk uit en wel zo erg, dat de plant bijna al haar wortels verliest. Nu zullen er veel planten uitvallen...

Zo moet het dus niet, hoe moet het dan wel?
Eigenlijk heel eenvoudig. Als we sterke planten willen die droogte (tot zekere hoogte!) kunnen weerstaan, dan moeten we de planten stimuleren om diep te wortelen. Daarom moeten we, als we gaan sproeien, de hele laag van 20cm doorweekt zien te krijgen. Hiervoor is ongeveer 30mm neerslag voor nodig. Zet behalve de zwenksproeier ook een lege beker in de tuin. Laat de sproeier aan staan tot in de beker ongeveer 3cm water staat. Hierdoor blijft er een aantal dagen ruim voldoende vocht in de bovenste 20cm bodem aanwezig. Na minimaal een week spoeien we opnieuw de 30liter per vierkante meter.

Samengevat:

  • Beter soms veel water dan vaak weinig.
  • Sproei 's avonds, zodat het vocht de hele nacht te tijd heeft naar diepere lagen te zakken.
  • Sproei niet overdag, omdat hierdoor bladverbranding kan optreden.
  • 1mm neerslag bevochtigt 5mm bodem. 1mm neerslag is 1 liter water per vierkante meter.
  • Meer dan 40liter per m2 (=40mm neerslag) heeft geen zin. Teveel aan vocht kan niet worden vastgehouden en zakt weg naar het grondwater.
  • Zorg er voor dat de hele oppervlak van de borders begroeid is. Dit houdt directe zonnewarmte op de grond tegen. Gebruik bodembedekkers, dichte (grote) plantgroepen of strooi houtsnippers. Hierdoor zal de grond minder snel uitdrogen.
  • Meet tijdens het sproeien de hoeveelheid gesproeid water met een bekertje, zodat u niet te veel, maar ook niet te weinig sproeit.
  • Wees altijd zuinig met (grond)water, maar zeker in droge perioden!

    Nog een laatste opmerking over sproeien met grondwater. Grondwater wordt redelijk op peil gehouden door water uit rivieren middels kanalen, sloten etc. het land in te laten stromen. Hierdoor komt het dat het grondwaterpeil zelfs in langere perioden van droogte nog redelijk op niveau blijft. In sommige gebieden is het minder makkelijk het grondwaterpeil te handhaven. Hierdoor mogen boeren soms niet of beperkt sproeien uit sloten en grondwater. Hou hier rekening mee: het is niet goed te praten dat een boer (die afhankelijk is van vocht voor zijn broodwinning) zijn oogst ziet mislukken, terwijl partikulieren toch grondwater gebruiken "voor de sier".

    Terug naar "Tuinonderhoud"


  • Heeft u vragen?