Om de doorwortelbare ruimte van bomen in de verharding te vergroten, is het wenselijk dat de ruimte onder de verharding voor boomwortels geschikt gemaakt wordt. Dit is enigzins mogelijk door gebruik te maken van bomenzand. Wat is dat nu eigenlijk?

Een stratenmaker wil het zandbed onder de verharding liefst zo hard mogelijk aanstampen (verdichten). Een boomwortel kan niet door verdichte grond heen groeien. De grens ligt bij zo'n 3 MPa, wat in het nederlands betekent "30Kg per cm2". Verder wil een stratenmaker liefst geen organische stof in het zandbed, omdat dit vocht vasthoudt. En dat vocht kan de bestrating bij vorst beschadigen.

Boomverzorgers hebben zo'n 20 jaar geleden een compromis bedacht tussen de eisen van de stratenmaker en de eisen van de boom. Dit compromis bestaat uit het gebruik van 1-toppig zand (dwz. zand met allemaal even grote korreltjes) met daarin 5% organische stof, gemaakt van geheel uitgewerkte compost.

1-toppig zand heeft de eigenschap dat het redelijk te verdichten is, maar dan zo dat de wortels van de bomen er nog wel doorheen kunnen groeien. Bovendien is er redelijk veel ruimte tussen de korreltjes, zodat het voor vocht en zuurstof mogelijk is door de grond te bewegen.
De hoeveelheid compost is minimaal, maar genoeg voor de boom. De boom eet ongeveer 2% van de 5% per jaar op, dus na een jaar is er nog 4.9% over. Er hoeft maar een klein beetje organisch materiaal in de bodem te spoelen om het verbruik aan te vullen.
Het is wel heel belangrijk om volledig uitgewerkte compost te gebruiken bij het mengen van bomenzand. Als de compost nog niet uitgewerkt is, dan verbruikt de compost nog steeds zuurstof. De weinige zuurstof die er in de bodem zit, komt dus niet de boom ten goede. Het resultaat is dat er, ondanks alle goede bedoelingen, toch een kwarrende boom gaat groeien. Als de compost nog zwart is, dan is ze nog niet uitgewerkt: hoe bruiner hoe beter.

Bomenzand wordt nogal eens verward met bomengrond. Bomengrond is een mengsel van zand en organisch materiaal met een voor de boom ideale samenstelling: zand met verschillende fracties en veel organisch materiaal. Geef dat niet aan een stratenmaker, want het is makkelijk veel te veel te verdichten (>5MPa), en er zit voor hem veel te veel organisch materiaal in.

Terug naar "Boom planten"